In het kader van het zomerreces van Spectrum laten wij u nader kennismaken met bekende en onbekende Nederlandse personen waarbij een verband leggen tussen hun filosofische inslag en de Vrijmetselarij. Om de tien dagen introduceren wij een artikel in het kader van het thema “Nederlandse ‘filosofen’en de Vrijmetselarij”. Deze week gaat het over D. Erasmus.
De Vrijmetselarij is een pad van persoonlijke ontwikkeling, zingeving en verbondenheid. Hoewel ze haar wortels heeft in de bouwtraditie en symboliek, put ze ook uit de geestelijke rijkdom van grote denkers uit de geschiedenis. Eén van die denkers is de Nederlandse humanist Desiderius Erasmus (1466–1536), wiens ideeën verrassend actueel en relevant zijn voor vrijmetselaren van vandaag.
Erasmus leefde in een tijd van religieuze spanningen, dogma’s en politieke machtsspelletjes. In die context koos hij voor een andere weg: die van verstand, gematigdheid en innerlijke beschaving. Hij was geen revolutionair, maar een hervormer — iemand die geloofde dat ware verandering begint bij het individu.
Hij pleitte voor een meer verdraagzame, redelijke vorm van geloof, waarin het geweten centraal stond. Zijn nadruk op morele vorming, zelfreflectie en dialoog sluit direct aan bij het maçonnieke streven naar innerlijke groei en broederlijke harmonie.
Erasmus geloofde in een samenleving waarin mensen elkaar met respect en mildheid tegemoet treden. In zijn beroemde Lof der Zotheid keerde hij zich tegen schijnheiligheid, machtsmisbruik en bekrompen denken — altijd met een glimlach, maar nooit zonder diepgang.
Deze geest van kritisch denken zonder cynisme, en tolerantie zonder onverschilligheid, is precies wat de Vrijmetselarij vandaag de dag nodig heeft in een wereld vol polarisatie en oppervlakkigheid.
Erasmus stond voor een subtiele, maar krachtige vorm van humanisme. Hij geloofde in de opvoedende kracht van onderwijs, in de waarde van gesprekken tussen verschillende overtuigingen, en in de innerlijke waardigheid van ieder mens.
Vrijmetselaren kunnen in Erasmus een gids vinden: niet als iemand die voorschrijft wat te denken, maar als een reisgenoot die uitnodigt tot nadenken, luisteren en verbinden. Zijn levenshouding spoort aan tot het bouwen aan een betere wereld — niet met stenen, maar met woorden, daden en de kracht van het geweten.
Erasmus leerde ons dat wijsheid begint bij zelfkennis en dat echte broederschap ontstaat door wederzijds begrip. In die zin leeft zijn geest voort in iedere Tempel waar mensen samenkomen om te bouwen aan zichzelf en aan een meer verlichte samenleving.
Een stille kracht in de schaduw van de grote bouwmeesters — maar één die blijft inspireren.
Disclaimer – Gebruik van artikelen
De artikelen die gepubliceerd zijn op de website van Loge Spectrum te Amersfoort mogen vrij worden gekopieerd, gedeeld en gebruikt, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermeld daarbij ten minste: Bron: Loge Spectrum te Amersfoort – [www.logespectrum.nl of de juiste link naar desbetreffend artikel]
Voor hergebruik is geen voorafgaande toestemming vereist, maar wij stellen het zeer op prijs als u uw gebruik of plaatsing meldt via e-mail: vcbeheer.spectrum@gmail.com. De inhoud van de artikelen blijft eigendom van Loge Spectrum te Amersfoort. Bij bewerking of verkorting vragen wij om de oorspronkelijke strekking en context te respecteren.