Een comparitie is een soort lezing met een vragenronde na. Maar dan wel op een bepaalde manier. Het begint bijvoorbeeld altijd met een formele opening met daarna de normale zaken die bij een vereniging horen: ingekomen stukken, mededelingen van het bestuur, aanmelding van nieuwe leden en berichten van overlijden. We proberen dat kort te houden, want daarna volgt het hoogtepunt van de bijeenkomst: de eigenlijke comparitie. Door één van de broeders wordt een betoog gehouden over een door hem gekozen onderwerp. We noemen dit een bouwstuk. Soms is het een niet-vrijmetselaar die de inleiding houdt.
De inhoud van het verhaal kan heel verschillend zijn, historisch, cultureel, literair of persoonlijk, alles komt eigenlijk wel voor. De bouwstukken gaan soms over hele grote vraagstukken, zoals onlangs over AI (kunstmatige intelligentie) en de impact daarvan op de maatschappij, soms over meer persoonlijke zaken. De rode draad is steeds de zoektocht naar antwoorden op de persoonlijke vragen die ieder mens zich stelt.
Na een korte pauze is er dan gelegenheid tot vragenstellen aan de inleider. De toehoorders zullen geen vragen stellen die discussie uitlokken, maar proberen vragen te stellen die ons en de spreker helpen om iets te leren van het verhaal. Het gaat er dus niet om dat we eens even laten zien wat we zelf allemaal weten, maar juist om te kijken wat we nog niet wisten. De manier van vragen stellen is daarbij belangrijk omdat de vrager eigenlijk de spreker moet verleiden om nog meer te vertellen of om iets te verduidelijken. Het doel is daarbij, naast kennis vergroten, vooral gericht op onszelf én de inleider beter te leren kennen. In deze benadering weet de inleider zich altijd veilig.
De toehoorders richten zich op het goed luisteren en nadenken over de vragen die ze zouden willen stellen. Door te oefenen in die vaardigheden, oefenen we eigenlijk hoe we onszelf buiten de loge zouden willen gedragen, in ons werk, thuis, in de vriendenkring en op het sportveld. Door het stellen van vragen, vragen ter verduidelijking, kom je vaak verder dan door een stelling in te nemen of een oordeel te hebben. Vragen stellen neemt vaak barrières weg. Het creëert ruimte voor gesprek en brengt mensen samen. Door op deze manier het goede voorbeeld te geven proberen we anderen te inspireren. Symbolisch noemen wij dat ‘bouwen aan de Tempel der Mensheid’. Ieder mens kan een bouwsteen zijn die past in dit bouwwerk.
Elke comparitie wordt afgesloten met een resumerend dankwoord waarna de bijeenkomst formeel wordt gesloten.